Nieuw paradigma, nieuw inzicht

Jezus gaf de wereld een geheel nieuw perspectief op het leven. Dit vertegenwoordigde meer dan een religie of een leefwijze; hij reikte een nieuw paradigma aan dat de wereld waarin we leven opnieuw definiëerde.

Wat was dit nieuwe paradigma? Welke definitie van de werkelijkheid, of uitleg hoe het universum werkt, zou het mogelijk maken over water te wandelen, de zieken te genezen en de doden op te wekken? De meesten zullen het erover eens zijn dat de werken van Jezus en zijn discipelen het uitgangspunt aanvochten dat de stof de structuur van het leven is, en het middel waardoor leven ervaren kan worden. Zelfs met de adembenemende technologische verbeteringen en vooruitgang die we de laatste jaren gezien hebben, zijn Jezus’ handelingen moeilijk uit te leggen vanuit de veronderstelling dat de werkelijkheid op de stof gebaseerd is. En dit is de reden waarom deze gebeurtenissen nog steeds “wonderen” worden genoemd.

De onbevlekte ontvangenis, bijvoorbeeld, was een rechtstreekse uitdaging aan het idee dat het leven komt van een ei en sperma. Over het water lopen, roept twijfel op over de wetten van de natuurkunde. Gevallen van acute genezing (zonder medicijnen of chirurgie) zouden sommigen ertoe kunnen brengen de algemeen geaccepteerde oorzaken en behandelingen van ziekte opnieuw te onderzoeken. Het overwinnen van de dood toont aan dat het leven voortgaat aan gene zijde van het graf, en dat valt de theorie aan dat wij fysieke wezens zijn, en dat denken, zien en horen, voortkomen uit hersenen, ogen en oren. Jezus’ laatste provocerende demonstratie, de wederopstanding, is in strijd met elke bestaande fysieke wet.

Het schokeffect van de verschuiving in dit traditionele model, van op de stof gebaseerd denken naar overwegingen die uitgaan van geest, opgewekt door Jezus’ leer, heeft bewezen een grote heilzame invloed te hebben op individuele levens. Het maakt geestelijke genezing hier en nu mogelijk. Veel denkers trachten het beginsel te begrijpen achter Jezus’ zogenaamde ‘wonderen’  en hoe deze konden gebeuren. Indien het bestaande, op de evolutie gebaseerde paradigma, de bewijstekenen van de superioriteit van geestelijke macht over de materie niet kunnen verklaren, wat kan dat dan wel? Is het een aanvaardbare uitleg om bepaalde gebeurtenissen maar gewoon als wonderen te classificeren? Deze vragen blijven zich opdringen en zij zullen de betrouwbaarheid van het op de stof gebaseerde paradigma aan de kaak blijven stellen.

Het proces van een paradigmaverschuiving

De term paradigm shift voor het eerst gebruikt in 1962 door Thomas Kuhn in zijn boek: The Structure of Scientific Revolutions, beschrijft hoe de opvatting van de mensheid over de realiteit verandert als er nieuwe bewijzen aan het licht komen – eerst in het kader van het bestaande paradigma, daarna als een revolutionaire transformatie die de plaats inneemt van het originele concept. Een paradigmawisseling is niet zozeer een introductie van een nieuw idee of een “verstorende  technologie”, zoals sommigen het noemen, maar een radicaal loslaten van een algemeen geaccepteerde wereldbeschouwing. Een klassiek voorbeeld hiervan is de overgang van de natuurfilisofie van Ptolemeus (gebaseerd op de veronderstelling dat de aarde een onbeweeglijke bol is in het midden van het heelal) naar de Copernicaanse (de zon is het middelpunt, en de aarde draait om zijn as en beweegt zich om de zon). Dit nieuwe gezichtspunt bracht een fundamentele verandering in, en reactie op, hoe de mensen de wereld om zich heen waarnamen.

Volgens Kuhn vindt er een revolutie in de wetenschap plaats wanneer er zich  afwijkingen van de bestaande regel voordoen, die niet verklaard kunnen worden door het universele paradigma. Kuhn schrijft: “Door zeker te stellen dat het [oude] paradigma niet zomaar zal worden opgegeven, zal weerstand garanderen dat wetenschappers zich ernstig zullen inzetten, en dat de afwijkingen van de  bestaande regel die leiden tot een paradigmawisseling, zullen doordringen tot de kern van de huidige kennis” (The Structure of Scientific Revolutions, blz. 65). Zoals ik zijn conclusie begrijp, zag Kuhn een paradigma niet zomaar als theorie, maar als totaal wereldbeeld en al de gevolgen die daarmee gepaard gaan.

Bij een revolutie in de wetenschap, of paradigmaverschuiving, wordt het eerste stadium gekenmerkt door een toename aan vragen over de redelijkheid van het oude paradigma. In het tweede stadium verschijnt een duidelijk gearticuleerd nieuw paradigma. Dit nieuwe gezichtspunt verklaart de tegenstrijdigheden die het huidige paradigma aanvechten. Het laatste stadium van de wisseling begint wanneer gezien wordt dat het oude paradigma in onbruik is geraakt, en het nieuwe wordt geaccepteerd.

De ontdekking van Mary Baker Eddy 

Het bewijs dat de bestaande opvatting weerlegt dat het leven stoffelijk is, werd geïntroduceerd door Jezus en zijn discipelen. Het nieuwe paradigma werd aan het einde van de 19^de eeuw geaccentueerd door Mary Baker Eddy in haar ontdekking van Christian Science. Zij legde uit hoe de wonderen van Jezus en zijn discipelen gebeurden, en gaf een nieuwe definitie van de werkelijkheid. De duizenden getuigenissen van geestelijke genezing die opgetekend zijn sinds haar ontdekking, bevestigen de geldigheid van haar “wetenschappelijke verklaring van het zijn”, die een samenvatting is van dit nieuwe inzicht: “Er is geen leven, waarheid, intelligentie noch substantie in de stof. Alles is oneindig Gemoed en zijn oneindige manifestatie, want God is Alles-in-alles. Geest is onsterfelijke Waarheid; de stof is sterfelijke dwaling. Geest is het werkelijke en eeuwige; de stof is het onwerkelijke en tijdelijke. Geest is God en de mens is Zijn beeld en gelijkenis. Daarom is de mens niet stoffelijk; hij is geestelijk” (Wetenschap en Gezondheid, blz. 468).

Nieuwe paradigma’s werpen vaak vragen op over de conventionele wetenschap van het tijdperk. Bijvoorbeeld, de zon leek om de aarde te draaien totdat logisch verklaard werd dat de zon stilstaat. Op gelijke wijze claimt de hedendaagse conventionele kennis dat het bestaan gedeeltelijk of helemaal gebaseerd is op de materie. Maar logisch denken en onweerlegbare bewijzen verklaren, dat het goddelijk Gemoed (gedachten en intelligentie) de substantie van de werkelijkheid is, de onderliggende structuur waarin het heelal gevormd en bestuurd wordt.

Jezus’ discipelen begrepen op natuurlijk wijze deze lijnrecht tegenover elkaar staande levensopvattingen, zoals wanneer het boek van Jakobus vroeg: “Welt ook een fontein uit een zelfde ader het zoet en het bitter? Kan ook, mijn broeders, een vijgeboom olijven voortbrengen, of een wijnstok vijgen? Alzo kan geen fontein zout en zoet water voortbrengen” (3:11, 12).

Behalve intellectuele redenering zijn er waterdichte bewijzen die het nieuwe paradigma steunen, en iedere dag komen er meer aan de oppervlakte. De voornaamste bron van deze bewijzen is geestelijke genezing. Meer dan honderd jaar hebben The Christian Science Journal, de Christian Science Sentinel en De Christian Science Heraut gedocumenteerde genezingen door Christian Science behandeling geboekstaafd van kanker, hartaandoeningen, gebroken beenderen en alle andere denkbare fysieke kwalen.

Een streep in het zand

Er is geen middenpositie in een paradigmaverschuiving. Evengoed is er heden een poel van quasi-metafysiche systemen die trachten de afstand te overbruggen tussen de oude en nieuwe paradigma’s, tussen een realiteit die op de stof gebaseerd is en een die geheel geestelijk is. Kuhn zegt echter, dat het oude en het nieuwe paradigma onvergelijkbaar zijn: “Een reeks van opeenvolgende paradigma’s vertellen ons verschillende dingen over de bewoners van het universum en over hun gedragspatroon. ... Zij zijn de bron van de methoden, het probleemgebied, en de richtlijnen voor oplossingen, die geaccepteerd worden door elke ontwikkelde wetenschappelijke gemeenschap, in welke tijd dan ook. Als resultaat hiervan, noodzaakt de aanvaarding van een nieuw paradigma vaak dat de corresponderende wetenschap opnieuw gedefiniëerd moet worden. ... De nieuwe wetenschappelijke traditie die volgt uit een revolutie in de wetenschap, is niet alleen onverenigbaar, maar in feite ook vaak onvergelijkbaar met de  voorafgaande” (The Structure of Scientific Revolutions, blz. 103).

Met andere woorden, Christian Science is niet alleen maar een van de vele religies waar men zich tot kan richten om de strijd aan te kunnen van het dagelijks bestaan. Christian Science is de ontdekking van het oorspronkelijke paradigma, de wereld van Gods schepping, die in het eerste hoofdstuk van Genesis “zeer goed” genoemd werd. Dit juiste inzicht zal uiteindelijk de misvatting van een op de stof gebaseerd wereldbeeld vervangen.

Ik herinner me het moment dat dit nieuwe paradigma voor mij begon te dagen. Nadat ik maandenlang Mary Baker Eddy’s boek Wetenschap en Gezondheid had bestudeerd, keek ik uit het raam en begon het concept van schepping en evolutie te overdenken. Was die boom geleidelijk ontstaan of was hij geschapen, vroeg ik me af. De vraag liet me niet los. Gedachten stroomden binnen die argumenten voor beide kanten steunden. Het debat woedde voort in mijn denken.

Toen, alsof iemand een knop omdraaide, zag ik de boom van Gods schepping – de uitdrukking van intelligentie, in plaats van een geologische toevalligheid. Het was een glimp van het nieuwe paradigma, of wat Jezus de Waarheid noemde. Dat moment veranderde mij en kon alleen maar beschreven worden als een wedergeboorte.

Een paar maanden later verzwikte ik mijn enkel ernstig met basketbal. Ik kon er helemaal geen gewicht op plaatsen. Het deed erg veel pijn. De volgende ochtend was ik op mijn werk en dacht ik terug aan dat moment met de boom. Ik dacht over wat Paulus zei over leven en bewegen en zijn in God (zie Hand. 17:28). Ik dacht aan de definitie van de werkelijkheid die Mary Baker Eddy geeft in Wetenschap en Gezondheid.Toen daagde het in me, in een flits van inspiratie, dat beweging een intelligente activiteit is, onafhankelijk van de stof.

Ik stond onmiddellijk op en kon normaal lopen. Diezelfde avond basketbalde ik zonder enige pijn. Jaren later liep ik tegen een oud-collega op, en na al die tijd was haar eerste opmerking dat ze nog steeds dacht aan die genezing en hoe snel die had plaatsgevonden.

De Bijbel verklaart de paradigmawisseling als: “Zo dan, indien iemand in Christus is, die is een nieuw schepsel; het oude is voorbij gegaan, ziet, het is alles nieuw geworden”   (2 Kor. 5:17).  Volgens mij bedoelde Paulus hiermee, dat kennis van het nieuwe paradigma de oorspronkelijke, door God geschapen, mens aan het licht brengt; de oude manier waarop we de wereld en onszelf zien, verdwijnt, en alles om ons heen wordt nieuw omdat we het zien vanuit een helder en nieuw perspectief.

We zijn nog steeds middenin deze paradigmawisseling. Maar het is slechts een kwestie van tijd voordat de balans naar de andere kant doorslaat. Als het bewijs van genezing in ons individuele leven toeneemt en meer licht uitstraalt, en daardoor het oude paradigma aanvecht, zal het intelligente heelal van Gods schepping bekend worden en zullen alle dingen nieuw worden. Dat is de openbaring.